قلعه سنگی
قدمت این قلعه زمان سلسله سلجوقیان می رسد و در مسیر راه ابریشم در نزدیکی شهر پرند قرار دارد.
این بنای سنگی در گذشته بعنوان بنای حکومتی مورد استفاده بوده است و از شاهکارهای اسلامی بشمار می رود.این بنا از دوبخش تشکیل شده است ،ساختمان مرکزی که به احتمال به دوران ساسانی و پیش از اسلام است ولی خود قلعه به دوره آل بویه و اوایل اسلام باز می گردد.این قلعه از کهن ترین قلعه های سنگی تهران و انگشت شمار ترین قلعه های حکومتی کشور است.
این پل بر روی رودخانه فصلی سیاب (سیاه آب) که در گذشته جاری بوده قرار گرفته است و در زمان خود به لحاظ اهمیت راه ارتباطی رباط کریم به ساوه و برقراری ارتباط شرق به غرب از ارزش فراوانی برخوردار است.
به طوریکه قبل از احداث جاده های جدید، در زمان جاری شدن آب رودخانه سیاب تنها راه ارتباطی بین کاروانسرای حاج کمال واقع در رباط کریم (شرق) و قلعه سنگی در غرب و راه ارتباطی به ساوه بوده است.
پل بازارک مربوط به دوره قاجار است و در رباط کریم، محله بازارک، خیابان شهید مجید ناصری واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ بهمن ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۸۱۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
نقشه ساختمان پل در امتداد شرق به غرب و به طول 19/60 و عرض 5/20 به صورت سه چشمه طاق شامل یک دهانه بزرگ و دهانه کوچکتر در دو جانب می باشد .
کاروانسرای فتحعلی شاهی یا کاروانسرای رباط کریم، در کیلومتر ۳۰ جاده تهران-ساوه در شهرستان رباط کریم استان تهران قرار دارد.
بر اساس منابع موجود، این کاروانسرا در محله بازارک رباط کریم در سال ۱۲۴۵ هجری قمری در زمان پادشاهی فتحعلی شاه بنا شد. هم‌اکنون در این بنا کتیبه تاریخ‌دار وجود ندارد اما در گذشته کتیبه‌ای بر بالای درِ کاروانسرا نصب بوده که تاریخ اوایل قرن سیزده هجری قمری را نشان می‌داده است. بر روی کتیبه دیگری نام «آقا کمال» که بانی این کاروانسرا بوده، حک شده است. این کتیبه در ابتدا بر سردرِ ورودی نصب بوده اما در مراحل مرمت از این قسمت جدا و در داخل بنا قرار گرفت تا امنیت بیشتری داشته باشد.
کاروانسرای فتحعلی شاهی که در حال حاضر سالم و پابرجاست، در حدود ۳۵۰۰ مترمربع مساحت دارد که ۲۴۰۰ مترمربع از آن زیربنا و ۱۰۰۰ مترمربع بقیه را صحن کاروانسرا تشکیل می‌دهد. پیرامون حیاط مربع شکل میانه بنا، ایوانچه‌هایی و در پشت هر یک، حجره‌ای واقع است. تمام حجره‌ها و ایوانچه‌ها، شکلی یکسان و اندازه‌ای ثابت دارند و به این ترتیب به این کاروانسرا صورتی منظم بخشیده‌اند. هریک از حجره‌ها طاقچه‌بندی منظمی دارد و در میانه ضلع انتهایی آن، بخاری دیواری تعبیه شده است. در میان هر یک از اضلاع شمال غربی و جنوب شرقی حیاط، ایوانی قرار گرفته است. عرض این ایوان‌ها با ایوانچه‌های پیرامون حیاط تفاوتی ندارد. در انتهای ایوان جنوبی شرقی، شاه‌نشین دو طبقه‌ای قرار دارد. تنها تزئینات این کاروانسرا آجرکاری است که بر الگوی دو ایوانی بنا تأکید می‌کند.
اصطبل‌ها که کاروانسرا را احاطه کرده‌اند، به ۵ قسمت تقسیم می‌شوند. راه یک قسمت از اصطبل‌ها از فضای ورودی و انتهای ایوان شمال غربی و راه چهار قسمت دیگر از آخرین طاق‌نماهای اضلاع شمال شرقی و جنوب غربی حیاط است. در مجاورت ورودی چهار قسمت اخیر، حجره‌هایی برای چهارپا داران تعبیه شده که هر یک شکلی متفاوت با بقیه دارد.
از قسمتی از این کاروانسرا که به سالن اجتماعات معروف است، برای نقالی و داستان‌سرایی استفاده می‌شد. در قسمت پشت بام این کاروانسرا، دو برج دیده‌بانی وجود دارد که نگهبانان در این مکان قرار می‌گرفتند تا بتوانند تمام نواحی رباط کریم را به خوبی رصد نمایند.
مصالح به کار رفته در این بنا، سنگ، آجر، ملات گل و گچ است و تنها تزئینات کاروانسرا، آجرکاری است.
کاروانسرای فتحعلی شاهی علاوه بر سابقه تاریخی، ویژگی‌های بی‌مانندی دارد که آن را در میان کاروانسراهای کشور ممتاز می‌سازد از جمله آن که در حیاط این کاروانسرا، کوره‌های ذوب فلز به چشم می‌خورد که نشانگر یکی از کاربردهای این بنا به عنوان ضرابخانه بوده است.
این بنا پس از افول دوران کاروان‌ها، مدتی به عنوان پاسگاه ژاندارمری و سپس محل اسکان افراد محلی بود و مدتی به عنوان فضای ورزشی در اختیار سازمان تربیت بدنی قرار گرفت تا این که در سال ۱۳۷۹ خورشیدی، به میراث فرهنگی تحویل داده شد و پس از آن که مدتی به عنوان انبار چوب درخت شمشاد استفاده می‌شد، مرمت شد. در حال حاضر نیز سازمان میراث فرهنگی و گردشگری رباط کریم، در این کاروانسرا به برگزاری کلاس‌های صنایع دستی پرداخته است.
کاروانسرای فتحعلی شاهی روبروی مسجد جامع رباط کریم قرار دارد و دسترسی به آن از طریق بلوار امام خمینی، انتهای خیابان مصلی، بلوار شهید سید مجتبی کمالی امکان‌پذیر می‌باشد.
رباط کریم تا حدود ۵۰ سال پیش، از اطراقگاه‌های مهم کاروانیان در غرب و جنوب دشت تهران محسوب می‌شد. در واقع نام این منطقه (رباط کریم) نیز از واژه «ربط» گرفته شده که در زبان عربی به معنی «افسار کردن اسب» می‌باشد و مکانی است که علاوه بر حوض و آب‌انبار، دارای اتاق‌های متعددی که گرداگرد حیاط را فراگرفته و مسافران می‌توانند در آن استراحت کنند. در فرهنگ معین رباط مکانی است برای استراحت فقرا و صوفیان. اما با احداث جاده ترانزیت تهران-ساوه که از شمال شهر قدیم رباط کریم عبور می‌کند، بافت قدیمی این شهر به تدریج متروک شد و شهر جدید در امتداد جاده ساوه گسترش یافت.
دوستان عزیز بازدید از این مکان تاریخی بر خلاف جاهای تاریخی در شهرهای دیگر مثل کاشان و اصفهان کاملا رایگان بوده و بنده به همه دوستان پیشنهاد بازدید از این مکان تاریخی را میکنم.
این شهر از سمت جنوب به کوههای ری و بی‌بی‌شهربانو و دشتهای هموار شهریار و ورامین و از شمال به واسطه کوهستان محصور شده‌است.
تهران در قلب سه منطقه طبیعی
- کوهستان‌های شمالی تهران؛ که بلندترین قله این کوهستان - توچال - با ۳۹۳۳ متر بر تمام فضای شهر مشرف است.
- دومین منطقه، دامنه‌های البرز است؛ که به تپه ماهورها و دره‌های اوین، درکه، نیاوران، حصارک و سوهانک منتهی می‌شود و همواره خیل عظیمی از جمعیت را بسوی خود فرامی‌خواند.
- منطقه سوم دشتی است که قسمت اعظم شهر تهران بر آن گسترده شده و دارای شیب ملایمی با جهت شمالی- جنوبی است.
فضای جغرافیایی شهر تهران در کوه و دشت به وسیله دو رود کرج در غرب و جاجرود در شرق مشخص می‌شود که در نزدیکی کویر نمک در جنوب شرقی تهران به یکدیگر می‌پیوندند.
دمای تهران بین 7- تا 4/39 + درجه (میانگین ماهانه حداکثر 27 و حداقل 1/0 درجه) و بارندگی سالانه 316 میلیمتر است.
وسعت تقریبی تهران 700 کیلومتر مربع است که با حریم آن قریب دو هزار کیلومتر مربع مساحت دارد. جمعیت تهران حدود 8 میلیون نفر است که با احتساب شهر های استان و شهرکهای اقماری آن چیزی حدود 12 میلیون برآورد می‌شود. شورای شهر، تهران را به 22 منطقه شهری تقسیم کرده است.
تهران بزرگترین و مهمترین شهر ایران است. بر اساس اطلاعات دریافتی از سایت رسمی شهرهای بزرگ دنیا، تهران به لحاظ مساحت صدو بیست‌و پنجمین کلان شهر دنیاست.اما از نظر جمعیت در رتبه بیست و هشتم جهان قرار دارد.
این بزرگی و موقعیت ویژه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و جغرافیایی آن و تمرکز امکانات (در مقایسه با سایر نقاط کشور) سبب شده بسیاری از مردم کشور (برای کار، تحصیل، درمان، انجام امور اداری، خرید یا فروش کالا و تفریح) به این شهر آمده و تدریجاً در آن ساکن شوند.
قریب 5/11% جمعیت کشور، 24% جمعیت با تحصیل عالی کشور، 26% تولید ناخالص ملی، 14% بودجه عمرانی کشور، 5/26% بودجه جاری دولت، 38% امکانات فرهنگی و آموزشی و 26% امکانات درمانی کشور در این کلان شهر متمرکز شده است.
اداره کلان شهر
این کلان شهر با انبوه نیازها و مسائل جاری و عمرانی خود، توسط چندین سازمان و نهاد دولتی یا عمومی هدایت می‌شود که شهرداری (در چارچوب راهبردهای وزارت کشور و شورای شهر) متولی اصلی ساماندهی مسائل شهر و ارتقای مشارکت و رضایت شهروندان است. تراکم بالای جمعیتی در این شهر 200 ساله، موجب شده سیاست‌های مسئولان شهری مبتنی بر جلوگیری از رشد جمعیت باشد. شهر تهران با تراکم جمعیتی 10 هزار و550 نفر در هر کیلومترمربع، جزو شهرهای با تراکم بالاست.
اداره مطلوب این شهر، تنها با کلان نگری و هماهنگی مدیران ذیربط همه دستگاه‌های اجرایی مقدور می‌باشد تا برای رعایت منافع عمومی و شهروندمداری، در بهبود امور شهر مشارکت نمایند.
جابجایی در تهران
یکی از مشکلات شهر تهران که گاهی از آن نیز به عنوان کلاف سر در گم یاد می‌شود، وجود ترافیک سنگین خودرو هایی است که در این ابر شهر خاورمیانه از سویی به سوی دیگر می‌روند.
به گفته کارشناسان حمل و نقل و امور شهری، روزانه بیش از سه میلیون خودرو و دو میلیون موتورسیکلت در تهران تردد می‌کنند و همین مسئله به تنهایی کافی است تا مسئولان شهری تهران را مجاب کند تا بخش قابل توجهی از طرح ها و برنامه‌های خود را به روان‌سازی ترافیک و تسهیل مسافرت های درون شهری اختصاص دهند.
توسعه حمل و نقل عمومی و گسترش زیر ساخت های شهری، شبکه های بزرگراهی، احداث تقاطع های غیر همسطح و ایجاد سیستم ها و تجهیزات هوشمند از اولویت های مدیریت شهری برای بهبود ترافیک تهران بزرگ است.
تسریع در گسترش خطوط و ایستگاههای قطار شهری و توسعه خطوط اتوبوسرانی تندرو از مواردی است که نگاه اصلی مدیریت شهری بر آن استوار است.
ناوگان قطار شهری با ظرفیت نزدیک به 60 ایستگاه در شبکه‌ای به طول 105کیلومتر، سه خط BRT به عنوان مکمل مترو در برخی مناطق پر ازدحام پایتخت، 6هزار دستگاه اتوبوس و حدود 95 هزار دستگاه تاکسی وخودروی شخصی هر روز اقدام به جابجایی 18 میلیون سفر درون شهری می‌کنند.
تهران؛ کانون سفر
روزانه حدود 200 هزار نفر و سالانه بیش از 70 میلیون نفر یعنی معادل جمعیت کل کشور از نقاط مختلف ایران به تهران سفر می‌کنند که بالغ بر 70 درصد از این تعداد از طریق چهار پایانه مسافری وارد پایتخت می‌شوند؛ پایانه مسافربری شرق در خیابان دماوند، غرب در خیابان آزادی، بیهقی در میدان آرژانتین و پایانه مسافربری جنوب در خیابان بعثت بزرگترین پایانه‌هایی هستند که در مبادی ورودی تهران اقدام به جابجایی مسافران می‌کنند.
شبکه خطوط راه آهن، محور ارتباطی دیگری است که از نظر حجم مسافر و حمل و نقل کالا از تهران به کلیه نقاط ایران و بالعکس درصد بالایی را به خود اختصاص داده و همچنین خطوط سراسری تهران - اروپا نیز از مبدا تهران فعالیت گسترده‌ای دارد.
ناوگان حمل و نقل هوایی بخش دیگری از سفر های برون شهری تهران را پوشش می‌دهد. تهران دارای دو فرودگاه بین‌المللی است؛ فرودگاه بین‌المللی مهرآباد که نخستین فرودگاه بین‌المللی تهران است و فرودگاه بین‌المللی امام خمینی نیز با وسعتی بالغ بر ۱۵ میلیون مترمربع در ۳۵ کیلومتری جنوب غربی تهران واقع شده‌است.
پایتختی برای همه امور در همه فصول
تهران مرکز همه امور در ایران است؛ مرکز حکومت، سیاست، اقتصاد، کاروتجارت، علم وصنعت، تولید و.... مرکز تصمیمات بزرگ.
تهران در تمام روزهای سال پرجنب و جوش است. شهری است پول ساز برای آدم‌های جوان و پرانرژی.
در تهران همیشه دیراست. به همین خاطر ساکنان این شهر بخوبی درک می‌کنند که وقت طلاست.
صبح تهران دیدنی‌تر از هر وقت دیگری است؛ همه دونده‌اند.
شاید این پایتخت برای آنها که دور از هیاهو محیطی آرام را طلب می‌کنند، آنقدرها هم مناسب نباشد.
تهران اما ویژگی دیگری نیز دارد؛ شهری است خبرساز.
تهران ارزان اما گران
هر چند تهران به عنوان پایتخت ایران در رتبه‌بندی گرانترین شهرهای جهان منظور نشده است، اما با در نظر گرفتن متوسط قیمت دو‌میلیون تومان برای هر متر واحد مسکونی 120 متر مربعی در تهران و محاسبه ارزش آن براساس نرخ دلار، این پایتخت، درانتهای جدول گرانترین شهرهای جهان قرار می‌گیرد. در این صورت تهران در مقایسه با 112 شهر گران جهان، جزو ارزان‌ترین‌ها می‌شود.
تهران؛ از کوچه باغ تا آسمانخراش
تهران اول بار حدود 200 سال پیش توسط آغا محمدخان قاجار به عنوان پایتخت ایران برگزیده شد. تقریبا بیشتر عمارت‌ها و ابنیه قدیمی تهران که امروز بخشی از میراث فرهنگی ایران را شامل می شود متعلق به همان دوره و یا عهد صفوی است.
مردم تهران دستکم 100 سال پایتخت نشین بودند اما از مزایای پایتخت بی بهره بودند.
از ساده ترین امکانات شهری خبری نبود. تهران اما منطقه ای خوش آب و هوا بود.
تقریبا چهار طرف تهران را باغات مشجر و سبزه‌زارهای متعدد در بر‌گرفته بود، باغ و باغچه‌های سبز و خرمی که هم وسیله هواخوری و تفریح مردم بود و هم کمک به تصفیه هوا می‌کرد.
به هر ترتیب پس از فتح تهران به دست مشروطه‌خواهان، این پایتخت صاحب بلدیه شد.
از این به بعد بود که مردم تهران به مرور طعم شهر نشینی را چشیدند.
اما «بلدیه» با تمام فراز و نشیب‌های خود، توانست «طهران» را «تهران» کند و شهر پر از گرد و غبار را که درشکه‌های ناصری تنها وسایل نقلیه آن بودند به شهری وسیع تبدیل کند که خیابان، ماشین، اتوبوس و حتی بولوارها و میادین جدید نمادهای جدید آن بودند. به همین ترتیب تهران رفته رفته کوجه باغ‌های خود را به بهای دستیابی به شهر نشینی مدرن از دست داد و مردمانش سکونت در آسمانخراشها را به زندگی در کوچه‌های باصفا و پرخاطره ترجیح دادند.
بحران هویت، چشم انداز آینده
به هر حال شهر تهران در روند پر شتاب شهرنشینی، به ویژه در عرصه مهاجرت، ساخت‌و ساز و حوزه حمل و نقل و ترافیک آسیب های فراوانی را متحمل شد؛ ازدحام جمعیت، تراکم ساختمان، آلودگی هوا، تلف شدن بهترین ساعات مردم در راه بندان های طولانی و کسل‌کننده، رمق از جان و روح این شهر و مردم آن گرفته است.
حالا کار به جایی رسیده که گویی تهرانی‌ها تنها با خاطرات این شهر و هویت گذشتگان خود زندگی می‌کنند.
با این همه در چند سال اخیر، مدیریت شهرداری تهران در مجموعه مدیریت شهری سیاست‌ها و برنامه های ساختاری امیدوارکننده‌ای را با رویکرد بازگشت عناصر هویت ساز به پایتخت به کار گرفته است.
در چشم انداز بر نامه راهبردی شهرداری پایتخت نیز تهران، شهری با اصالت و هویت ایرانی اسلامی، روان، منسجم و پایدار با ساختاری مناسب برای سکونت و فعالیت دیده شده است.
نماد تهران کجاست؟
قدری دشوار است اگر بخواهیم یک موقعیت و یا یک بنا و سازه را برای شهری مثل تهران به عنوان تنها نماد این شهر کهن گزینش کنیم؛ میدان توپخانه، خیابان ولی عصر،برج طغرل، برج آزادی، برج میلاد و... همه و همه تبلوری از شکوه و جلوه‌ای از معماری قدیم و مدرن را پیش روی‌مان قرار می‌دهد.
نـوروز، جشن شکوهمند ایران باستان، گویای پیشینه ی تابناک میهن ما و جلوه ای مهم از فرهنگ غنی مردم ایران است.
نوروز که قرن های دراز است بر همه جشن های جهان فخر می فروشد، از آن روسـت که یک قــرارداد مصنـوعی اجتماعـی و یا یک جشن تحمیلی سیاسی نیست. جشن جهان اســت و روز شادمانـی زمین، آسمان، آفتاب، جــوشِ شگفتـنـی ها و شـور زدن ها و سـرشـار از هیجان هر آغاز.نوروز گذشت زمان و دگرگونی های دوران را شاهد بوده و پیوسته با آمد و رفت الهام بخش خود پایان فصلی دیگر را به ساکنـان این سرزمین کهنسال اعلام کرده است. نوروز، تجدید خاطــره بـزرگـــی است. خاطره خویشاوندی انسان با طبیعت. گذشت سال هــای دراز نه تنها از شکوهمندی سنّتهای نوروزی نکاسته بلکه روشنگر این واقعیت بوده که بزرگ داشت نوروز و گرامی داشتن سنتهای آن با احساس و اندیشه ایرانی، پیوند ناگسستنی یافته است…
ابوریحان بیرونی در پاسخ به این سوال که: نـــوروز چیست؟ می نویسد: « نخستین روز است از فروردین ماه و از این جهت روز نو، نام کردند زیـرا که پیـشـانی سال نو است و آنـچه از پس اوست از این پنج روز، همه جشنهاست و ششم فروردین ماه نوروز را بزرگ دارند، زیرا که خسروان بدان پنج روز حق های خشم و گروهـان بگزاردندی و حاجت ها روا کـردنـدی، آنـگاه بدین روز ششم خلـوت کردندی، خاصگان را و اعتقاد پارسـایان اندر نـوروز نخستین آنست که اول روزی است از زمانه و بدو فلک آغازید گشتن.»
نوروز نامه منسوب به خیام آمده اســت که: « سبب نهادن نوروز آن بوده است که چـون دانستند که آفتاب را دو دور بـوده یکی آن سیصد و شست و پنج روز و ربــعی از به اول دقیـقه حمـل باز آید، بـه همان وقت هر روز که رفته بود بدین دقیـقه نتواند آمدن چـه هـر سال از مدت همی کم شود، چون جمشــید این دو را دریـافت انوروز نام نهاد و جشــن آیـین آورد. پـس ازآن پادشاهـان دیـگر مردمان بدو اقتدار کردند.»
ابوریحان در آثار الباقیه، می نویسد: « برخی از علمای ایران می گویـند: سبـب این کـه ایـن روز را نـوروز می نامند این است کـه در ایـام تهمورث صـائبه آشکار شدنـد و چون جمشید بـه پادشاهی رسید دین خود را تجدید کرد و این کار خیلی بزرگ به نظر آمد و آن روز را که روز تازهای بود، جمشید عید گرفت.»
نوروز جشن کهن ایرانی
نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است. خاستگاه نوروز در ایران باستان است و هنوز مردم مناطق مختلف فلات ایران نوروز را جشن می‌گیرند. زمان برگزاری نوروز، در آغاز فصل بهار است. نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب می‌شود و در برخی دیگر از کشورها تعطیل رسمی است.
بنا به پیشنهاد جمهوری آذربایجان ،مجمع عمومی سازمان ملل در نشست ۴ اسفند ۱۳۸۸ (۲۳ فوریه ۲۰۱۰) ۲۱ ماه مارس را به‌عنوان روز جهانی عید نوروز، با ریشهٔ ایرانی به‌رسمیت شناخت و آن را در تقویم خود جای داد. در متن به تصویب رسیده در مجمع عمومی سازمان ملل، نوروز، جشنی با ریشه ایرانی که قدمتی بیش از ۳ هزار سال دارد و امروزه بیش از ۳۰۰ میلیون نفر آن را جشن می‌گیرند توصیف شده‌است.
پیش از آن در تاریخ ۸ مهر ۱۳۸۸ خورشیدی، نوروز توسط سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد، به عنوان میراث غیر ملموس جهانی، به ثبت جهانی رسیده‌بود. در ۷ فروردین ۱۳۸۹ نخستین دورهٔ جشن جهانی نوروز در تهران برگزار شد و این شهر به عنوان «دبیرخانهٔ نوروز» شناخته شد.
زمان نوروز
جشن نوروز از لحظه اعتدال بهاری آغاز می‌شود. در دانش ستاره‌شناسی، اعتدال بهاری یا اعتدال ربیعی در نیم‌کره شمالی زمین به لحظه‌ای گفته می‌شود که خورشید از صفحه استوای زمین می گذرد و به سوی شمال آسمان می‌رود. این لحظه، لحظه اول برج حمل نامیده می‌شود، و در تقویم هجری خورشیدی با نخستین روز (هرمز روز یا اورمزد روز) از ماه فروردین برابر است. نوروز در تقویم میلادی با ۲۱ یا ۲۲ مارس مطابقت دارد.
در کشورهایی مانند ایران و افغانستان که تقویم هجری شمسی به کار برده می‌شود، نوروز، روز آغاز سال نو است. اما در کشورهای آسیای میانه و قفقاز، تقویم میلادی متداول است و نوروز به عنوان آغاز فصل بهار جشن گرفته می‌شود و روز آغاز سال محسوب نمی‌شود.
واژهٔ نوروز
واژه نوروز یک اسم مرکب است که از ترکیب دو واژهٔ فارسی «نو» و «روز» به وجود آمده است. این نام در دو معنی به‌کار می‌رود:
۱) نوروز عام: روز آغاز اعتدال بهاری و آغاز سال نو
۲) نوروز خاص: روز ششم فروردین با نام «روز خرداد»
ایرانیان باستان از نوروز به عنوان ناوا سرِدا یعنی سال نو یاد می‌کردند. مردمان ایرانی آسیای میانه نیز در زمان سغدیان و خوارزمشاهیان، نوروز را نوسارد و نوسارجی به معنای سال نو می‌نامیدند.
واژه نوروز در الفبای لاتین
در متن‌های گوناگون لاتین، بخش نخست واژه نوروز با املای No،Now،Nov و Naw و بخش دوم آن با املای Ruz، Rooz و Rouz نوشته شده است. در برخی از مواقع این دو بخش پشت سر هم و در برخی با فاصله نوشته می‌شوند. اما به باور دکتر احسان یارشاطر بنیان‌گذار دانشنامه ایرانیکا، نگارش این واژه در الفبای لاتین با توجه به قواعد آواشناسی، به شکل Nowruz توصیه می‌شود. این شکل از املای واژه نوروز، هم‌اکنون در نوشته‌های یونسکو و بسیاری از متون سیاسی به کار می‌رود.
پیشینه نوروز
منشا و زمان پیدایش نوروز، به درستی معلوم نیست. در برخی از متن‌های کهن ایران ازجمله شاهنامه فردوسی و تاریخ طبری، جمشید و در برخی دیگر از متن ها، کیومرث به‌عنوان پایه‌گذار نوروز معرفی شده است. پدید آوری نوروز در شاهنامه، بدین گونه روایت شده است که جمشید در حال گذشتن از آذربایجان، دستور داد تا در آنجا برای او تختی بگذارند و خودش با تاجی زرین بر روی تخت نشست. با رسیدن نور خورشید به تاج زرین او، جهان نورانی شد و مردم شادمانی کردند و آن روز را روز نو نامیدند.
برخی از روایت‌های تاریخی، آغاز نوروز را به بابلیان نسبت می‌دهد. بر طبق این روایت‌ها، رواج نوروز در ایران به ۵۳۸ سال قبل از میلاد یعنی زمان حمله کورش بزرگ به بابل بازمی‌گردد. همچنین در برخی از روایت‌ها، از زرتشت به‌عنوان بنیان‌گذار نوروز نام برده شده است. اما در اوستا (دست کم در گاتها) نامی از نوروز برده نشده است.
– نوروز در زمان سلسله هخامنشیان
نگاره مراسم پیشکش هدایا به پادشاه ایران در تخت جمشید. برخی از پژوهشگران، این مراسم را به نوروز مربوط می‌دانند.کوروش دوم بنیان‌گذار هخامنشیان، نوروز را در سال ۵۳۸ قبل از میلاد، جشن ملی اعلام کرد. وی در این روز برنامه‌هایی برای ترفیع سربازان، پاکسازی مکانهای همگانی و خانه‌های شخصی و بخشش محکومان اجرا می‌نمود. این آیین‌ها در زمان دیگر پادشاهان هخامنشی نیز برگزار می‌شده است. در زمان داریوش یکم، مراسم نوروز در تخت جمشید برگزار می‌شد. البته در سنگ‌نوشته‌های به‌جا مانده از دوران هخامنشیان، به‌طور مستقیم اشاره‌ای به برگزاری نوروز نشده است. اما بررسی‌ها بر روی این سنگ‌نوشته‌ها نشان می‌دهد که مردم در دوران هخامنشیان با جشن‌های نوروز آشنا بوده‌اند، و هخامنشیان نوروز را با شکوه و بزرگی جشن می‌گرفته‌اند. شواهد نشان می‌دهد داریوش اول هخامنشی، به مناسبت نوروز در سال ۴۱۶ قبل از میلاد سکه‌ای از جنس طلا ضرب نمود که در یک سوی آن سربازی در حال تیراندازی نشان داده شده است. در دوران هخامنشی، جشن نوروز در بازه‌ای زمانی میان ۲۱ اسفند تا ۱۹ اردیبهشت برگزار می‌شده است.
نگاره مراسم پیشکش هدایا به پادشاه ایران در تخت جمشید. برخی از پژوهشگران، این مراسم را به نوروز مربوط می‌دانند.
– نوروز در زمان اشکانیان و ساسانیان
در زمان اشکانیان و ساسانیان نیز نوروز گرامی داشته می‌شد. در این دوران، جشن‌های متعددی در طول یک سال برگزار می‌شد که مهمترین آنها نوروز و مهرگان بوده است. برگزاری جشن نوروز در دوران ساسانیان چند روز (دست کم شش روز) طول می‌کشید و به دو دوره نوروز کوچک و نوروز بزرگ تقسیم می‌شد. نوروز کوچک یا نوروز عامه پنج روز بود و از یکم تا پنجم فروردین گرامی داشته می‌شد و روز ششم فروردین (خردادروز)، جشن نوروز بزرگ یا نوروز خاصه برپا می‌شد. در هر یک از روزهای نوروز عامه، طبقه‌ای از طبقات مردم (دهقانان، روحانیان، سپاهیان، پیشه‌وران و اشراف) به دیدار شاه می‌آمدند و شاه به سخنان آنها گوش می‌داد و برای حل مشکلات آنها دستور صادر می‌کرد. در روز ششم، شاه حق طبقات گوناگون مردم را ادا کرده بود و در این روز، تنها نزدیکان شاه به حضور وی می‌آمدند.
شواهدی وجود دارد که در دوران ساسانی سالهای کبیسه رعایت نمی‌شده‌است. بنابراین نوروز هر چهار سال، یک روز از موعد اصلی خود (آغاز برج حمل) عقب می‌ماند و درنتیجه زمان نوروز در این دوران همواره ثابت نبوده و در فصل‌های گوناگون سال جاری بوده است. اردشیر بابکان، بنیان گذار سلسله ساسانیان، در سال ۲۳۰ میلادی از دولت روم که از وی شکست خورده بود، خواست که نوروز را در این کشور به رسمیت بشناسند. این درخواست مورد پذیرش سنای روم قرار گرفت و نوروز در قلمرو روم به Lupercal معروف شد.
در دوران ساسانیان، ۲۵ روز پیش از آغاز بهار، در دوازده ستون که از خشت خام برپا می‌کردند، انواع حبوبات و غلات (برنج، گندم، جو، نخود، ارزن، و لوبیا) را می‌کاشتند و تا روز شانزدهم فروردین آنها را جمع نمی‌کردند. هر کدام از این گیاهان که بارورتر شود، در آن سال محصول بهتری خواهد داد. در این دوران همچنین متداول بود که در بامداد نوروز، مردم به یکدیگر آب بپاشند. از زمان هرمز اول مرسوم شد که مردم در شب نوروز آتش روشن نمایند. همچنین از زمان هرمز دوم، رسم دادن سکه در نوروز به‌عنوان عیدی متداول شد.
– نوروز پس از اسلام
نقشی از جشن چهارشنبه سوری در عمارت چهل ستوناز برگزاری آیین‌های نوروز در زمان امویان نشانه‌ای در دست نیست و در زمان عباسیان نیز به نظر می‌رسد که خلفا گاهی برای پذیرش هدایای مردمی، از نوروز استقبال می‌کرده‌اند. با روی کار آمدن سلسله‌های سامانیان و آل بویه، جشن نوروز با گستردگی بیشتری برگزار شد.
در دوران سلجوقیان، به دستور جلال‌الدین ملک‌شاه سلجوقی تعدادی از ستاره شناسان ایرانی از جمله خیام برای بهترسازی گاهشمار ایرانی گرد هم آمدند. این گروه، نوروز را در یکم بهار قرار دادند و جایگاه آن را ثابت نمودند. بر اساس این گاهشمار که به تقویم جلالی معروف شد، برای ثابت ماندن نوروز در آغاز بهار، مقرر شد که هر چهار سال یک‌بار، تعداد روزهای سال را (به‌جای ۳۶۵ روز)، برابر با ۳۶۶ روز در نظر بگیرند. طبق این قاعده، می‌بایست پس از انجام این کار در ۷ دوره، در دوره هشتم، به جای سال چهارم، بر سال پنجم یک روز بیفزایند. این گاهشمار از سال ۳۹۲ هجری آغاز شد.
نوروز در دوران صفویان نیز برگزار می‌شد. در سال ۱۵۹۷ میلادی، شاه عباس صفوی مراسم نوروز را در عمارت نقش جهان اصفهان برگزار نمود و این شهر را پایتخت همیشگی ایران اعلام نمود.
– روایت های اسلامی درباره نوروز
آورده اند که در زمان حضرت رسول (ص) در نوروز جامی سیمین که پر از حلوا بود برای پیغمبر هدیه آوردند و آن حضرت پرسید که این چیست؟ گفتند که امروز نوروز است. پرسید که نوروز چیست؟ گفتند عید بزرگ ایرانیان. فرمود: آری، در این روز بود که خداوند عسکره را زنده کرد. پرسیدند عسکره چیست؟ فرمود عسکره هزاران مردمی بودند که از ترس مرگ ترک دیار کرده و سر به بیابان نهادند و خداوند به آنان گفت بمیرید و مردند. سپس آنان را زنده کرد وابرها را فرمود که به آنان ببارند از این روست که پاشیدن آب در این روز رسم شده. سپس از آن حلوا تناول کرد و جام را میان اصحاب خود قسمت کرده و گفت کاش هر روزی بر ما نوروز بود.
و نیز حدیثی است از معلی بن خنیس که گفت: روز نوروز بر حضرت جعفر بن محمد صادق در آمدم گفت آیا این روز را می شناسی؟ گفتم این روزی است که ایرانیان آن را بزرگ می دارند و به یکدیگر هدیه می دهند. پس حضرت صادق گفت سوگند به خداوند که این بزرگداشت نوروز به علت امری کهن است که برایت بازگو می کنم تا آن را دریابی. پس گفت: ای معلی ، روز نوروز روزی است که خداوند از بندگان خود پیمان گرفت که او را بپرستند و او را شریک و انبازی نگیرند و به پیامبران و راهنمایان او بگروند. همان روزی است که آفتاب در آن طلوع کرد و بادها وزیدن گرفت و زمین در آن شکوفا و درخشان شد. همان روزی است که کشتی نوح در کوه آرام گرفت. همان روزی است که پیامبر خدا، امیر المومنین علی (ع) را بر دوش خود گرفت تا بت های قریش را از کعبه به زیر افکند. چنان که ابراهیم نیز این کار را کرد. همان روزی است که خداوند به یاران خود فرمود تا با علی (ع) به عنوان امیر المومنین بیعت کنند. همان روزی است که قائم آل محمد (ص) و اولیای امر در آن ظهور می کنند و همان روزی است که قائم بر دجال پیروز می شود و او را در کنار کوفه بر دار می کشد و هیچ نوروزی نیست که ما در آن متوقع گشایش و فرجی نباشیم، زیرا نوروز از روزهای ما و شیعیان ماست.
– نوروز در دوران معاصر
نوروز به عنوان یک میراث فرهنگی در دوران معاصر همواره مورد توجه مردم قرار داشته و هر ساله برگزار می‌شود. البته برگزاری جشن نوروز به صورت آشکار در برخی از کشورها توسط برخی حکومت‌ها برای مدت زمانی ممنوع بوده است. حکومت شوروی برگزاری جشن نوروز را در برخی از کشورهای آسیای میانه مانند ترکمنستان، قرقیزستان و تاجیکستان ممنوع کرده بود و این ممنوعیت تا زمان میخائیل گورباچف ادامه داشت. با این وجود، مردم این مناطق نوروز را به‌گونهٔ پنهانی و یا در روستاها جشن می‌گرفته‌اند. همچنین برخی از مردم این مناطق برای جلب موافقت مقامات محلی نام دیگری بر روی نوروز می‌گذاشتند؛ به‌طور مثال در تاجیکستان، مردم با اتلاق جشن لاله یا جشن ۸ مارس سعی می‌کردند که آیین‌های نوروز را بی مخالفت مقامات دولتی به جای آورند. همچنین در افغانستان، در دوران حکومت طالبان، برگزاری جشن نوروز ممنوع بود و این حکومت تنها تقویم هجری قمری را به رسمیت می‌شناخت.
نوروز در اشعار فارسی
گویندگان ایرانی از دیرباز تاکنون در وصف نوروز و جشن فروردین که همراه مواهب گرانبهای طبیعت و هنگام تجدید عهد نشاط و شادمانی است، داد سخن داده‌اند و ما در ذیل به برخیاز لطایف اشعار پارسی در این موضوع اشارت می‌کنیم
فرخی ترجیع‌بند مشهوری در وصف نوروز دارد که بند اول آن چنین است:
ز باغ ای باغبان ما را همی بوی بهار آید کلید باغ ما را ده که فردامان به کار آید
کلید باغ را فردا هزاران خواستار آید تو لختی صبر کن چندان که قمری بر چنار آید
چو اندر باغ تو بلبل به دیدار بهار آید ترا مهمان ناخوانده به روزی صد هزار آید
کنون گر گلبنی را پنج شش گل در شمار آید چنان‌دانی که هرکس را همی زو بوی یار آید
بهار امسال پندار همی خوشتر ز پار آید وزین خوشتر شود فردا که خسرو از شکار اید
بدین شایستگی جشنی بدین بایستگی روزی ملک را در جهان هر روز جشنی داد و نوروزی
منوچهری مسمطی در نوروز ساخته که بند اول آن این است:
آمد نوروز هم از بامداد آمدنش فرخ و فرخنده باد
باز جهان خرم و خوب ایستاد مرز زمستان و بهاران بزاد
ز ابر سیه روی سمن بوی داد گیتی گردید چو دارالقرار
هم او در مسمط دیگر گفته:
نوروز بزرگم بزن ای مطرب نوروز زیرا که بود نوبت نوروز به نوروز
برزن غزلی نغز و دل‌انگیز و دلفروز ور نیست ترا بشنو از مرغ نوآموز
کاین فاخته زان کوز و دگر فاخته زانکوز بر قافیه خوب همی خواند اشعار
بوالفرج رونی گوید:
جشن فرخنده فروردین است روز بازار گل و نسرین است
آب چون آتش عود افروزست باد چون خاک عبیر آگین است
باغ پیراسته گلزار بهشت گلبن آراسته حورالعین است
مسعود سعد سلمان از عید مزبور چنین یاد کند:
رسید عید و من از روی حور دلبر دور چگونه باشم بی روی آن بهشتی حور
رسید عید همایون شها به خدمت تو نهاده پیش تو هدیه نشاط لهو و سرور
برسم عید شها باده مروق نوش به لحن بربط و چنگ و چغانه و طنبور
جمال‌الدین عبدالرزاق گفته:
اینک اینک نوبهار آورد بیرون لشکری هریکی چون نوعروسی در دگرگون زیوری
گر تماشا می‌کنی برخیز کاندر باغ هست با چون مشاطه‌ای و باغ چون لعبت گری
عرض لشکر می‌دهد نوروز و ابرش عارض است وز گل و نرگس مراد را چون ستاره لشکری
حافظ در غزلی گفته:
ز کوی یار می‌آید نسیم باد نوروزی از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی
چو گل گر خرده‌ای داری خدا را صرف عشرت کن که قارون را غلطها داد سودای زراندوزی
ز جام گل دگر بلبل چنان مست می لعلست که زد بر چرخ فیروزه صفیر تخت فیروزی
به صحرا رو که از دامن غبار غم بیفشانی به گلزار آی کز بلبل غزل گفتن بیاموزی
هاتف در قصیده‌ای گوید:
نسیم صبح عنبر بیز شد بر توده غبرا زمین سبز نسرین خیز شد چون گنبد خضرا
ز فیض ابر آزادی زمین مرده شده زنده ز لطف باد نوروزی جهان پیر شد برنا
بگرد سرو گرم پرفشانی قمری نالان به پای گل به کار جان سپاری بلبل شیدا…
همایون روز نوروز است امروز و بیفروزی بر اورنگ خلافت کرده شاه لافتی ماوی
قاآنی در قصیده‌ای به وصف نخستین روز بهار گوید:
رساند باد صبا مژده بهار امروز ز توبه توبه نمودم هزار بار امروز
هوا بساط زمرد فکند در صحرا بیا که وقت نشاطست و روز کار امروز
سحاب بر سر اط
فال بوستان بارد به جای قطره همی در شاهوار امروز
رسد به گوش دل این مژده‌ام ز هاتف غیب که گشت شیر خداوند شهریار امروز
جغرافیای نوروز
منطقه‌ای که در آن جشن نوروز برگزار می‌شد، امروزه شامل چند کشور می‌شود و همچنان در این کشورها جشن گرفته می‌شود. برخی آیین‌های نوروز در این کشورها با هم متفاوت‌اند. مثلاً در افغانستان سفره هفت‌میوه می‌چینند؛ اما در ایران سفره هفت سین می‌اندازند.
جغرافیای نوروز با نام نوروز یا مشابه آن، سراسر خاورمیانه، بالکان، قزاقستان، تاتارستان، در آسیای میانه چین شرقی (ترکستان چین)، سودان، زنگبار، در آسیای کوچک سراسر قفقاز تا آستراخان و نیز آمریکای شمالی، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، بوتان، نپال و تبت را شامل می‌شود. همچنین کشورهایی مانند مصر و چین جزو سرزمین‌هایی نیستند که در آنها نوروز جشن گرفته می‌شد، اما امروزه جشن‌هایی مشابه جشن نوروز در این کشورها برگزار می‌شود.
در تاریخ ۳۰ مارس ۲۰۰۹(۱۰ فروردین ۱۳۸۸)، پارلمان فدرال کانادا، اولین روز بهار هر سال را به عنوان نوروز (Nowruz Day)، عید ملی ایرانیان و بسیاری اقوام دیگر نامگذاری کرد.
در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۱۰ سازمان ملل متحد با تصویب یک قطعنامه در مقر سازمان در نیویورک، عید نوروز را به عنوان روز بین‌المللی نوروز و فرهنگ صلح در جهان به رسمیت شناخت.
کشورهایی که نوروز را جشن می‌گیرند
ایران • افغانستان • تاجیکستان • ترکمنستان • عراق • ترکیه • سوریه • لبنان • جمهوری آذربایجان • ازبکستان • قرقیزستان • قزاقستان • پاکستان
کشورهایی که جشنی مشابه نوروز دارند
ارمنستان • مصر • چین • زنگبار
آیین های مرتبط با جشن نوروز
– خانه‌تکانی
خانه‌تکانی یکی از آیین‌های نوروزی است که مردم بیشتر مناطقی که نوروز را جشن می‌گیرند به آن پایبندند. در این آیین، تمام خانه و وسایل آن در آستانه نوروز گردگیری، شستشو و تمیز می‌شوند. این آیین در کشورهای مختلف از جمله ایران، تاجیکستان و افغانستان برگزار می‌شود.
– آتش‌افروزی
برگزاری مراسم آتش‌افروزی در میان کردها در شهر استانبول،ترکیهرسم افروختن آتش، از زمانهای کهن در مناطق نوروز متداول شده است. در ایران ، جمهوری آذربایجان و بخش‌هایی از افغانستان، این رسم به‌صورت روشن کردن آتش در شب آخرین چهارشنبه سال متداول است. این مراسم چهارشنبه‌سوری نام دارد. پریدن از روی آتش در ایامنوروز در ترکمنستان نیز رایج است. همچنین رسم افروختن آتش در بامداد نوروز بر پشت بام‌ها در میان برخی از زرتشتیان (از جمله در برخی از روستاهای یزد در ایران) مرسوم است. در سالهای نه چندان دور مردم به تپه ها و دشت های اطراف رفته و با جمع کردن بوته های خار آن را به محله خود آورده و در غروب آفتاب هفت کپه بوته کوچک درست می کردند و ظرف چند دقیقه همه همسایه ها از روی آن می پریدند ولی متاسفانه در سالهای اخیر این آیین شاد و بی خطر تبدیل به میدان جنگی شده با سر و صداهای ناهنجار انفجار نارنجکها و خطرات و مزاحمت برای مردم که جای بسی تاسف دارد و همه ساله از چند روز قبل از چهارشنبه سوری آسایش را از مردم سلب می نماید
– سفره‌های نوروزی
سفره هفت سین از سفره‌های نوروزی است که در ایران، جمهوری آذربایجان و برخی از نقاط افغانستان رایج است.پرونده
سفره‌های نوروزی یکی از آیین‌های مشترک در مراسم نوروز در بین مردمی است که نوروز را جشن می‌گیرند. در بسیاری از نقاط ایران ، جمهوری آذربایجان و برخی از نقاط افغانستان، سفره هفت سین پهن می‌شود. در این سفره هفت چیز قرار می‌گیرد که با حرف سین آغاز شده باشد؛ مثل سرکه، سنجد، سمنو، سیب و…پهن کردسفره هفت سین در ایران آداب و رسوم خاصی دارد. روی سفره آینه می گذارن که نشانه روشنایی، شمع که نشانه نورو درخشش، یک کاسه آب که نشانه پاکی می‌باشد.برای زیبایی سفره از سنبل استفاده می‌کنندو این جزء سین‌های هفت سین به حساب نمی‌آید. برای تزئین سفره از تخم مرغ رنگ شده استفاده می‌شود.
بعد از ورود ماهی قرمز از چین به ایران از این ماهی‌های کوچک جهت زیبایی سفره هفت سین استفاده می‌شود همچنین بعد از ورود اسلام به ایران کتاب قرآن نیز بر روی سفره قرارداده می‌شود. تمامی هفت سینی که چیده می‌شود یک معنی خاص را نیز به همراه دارند. مثلا سیب نماد زیبایی وتن درستی است؛سنجد به روایتی نماد عشق و محبت است؛سبزه سرسبزی زندگی؛سمنو برکت؛سکه رزق و روزی؛و سیر سمبل شفاو سلامتی است. در کابل و شهرهای شمالی افغانستان، سفره هفت میوه متداول است. در این سفره، هفت میوه قرار می‌گیرد، از جمله؛ کشمش سبز و سرخ، چارمغز، بادام، پسته، زردآلو و سنجد. چیدن سفرهای مشابه با استفاده از میوه خشک شده، در بین شیعیان پاکستان هم مرسوم است.
علاوه بر این، سفره هفت شین در میان زرتشتیان، و سفره هفت میم در برخی نقاط واقع در استان فارس در ایران متداول است. در جمهوری آذربایجان نیز بدون توجه به عدد هفت، بر روی سفره‌های نوروزی خود، آجیل قرار می‌دهند.
– غذاهای نوروزی
یکی از متداول‌ترین غذاهایی که به مناسبت نوروز پخته می‌شود، سمنو (سمنک، سومنک، سوملک، سمنی، سمنه) است. این غذا با استفاده از جوانه گندم تهیه می‌شود. در بیشتر کشورهایی که نوروز را جشن می‌گیرند،این غذا طبخ می‌شود. در برخی از کشورها، پختن این غذا با آیین‌های خاصی همراه است. زنان و دختران در مناطق مختلف ایران،افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان سمنو را به‌صورت دسته‌جمعی و گاه در طول شب می‌پزند و درهنگام پختن آن سرودهای مخصوصی می‌خوانند.
پختن غذاهای دیگر نیز در نوروز مرسوم است. به‌طور مثال در بخش‌هایی از ایران؛ سبزی پلو با ماهی، در ترکمنستان؛ نوروزبامه، در قزاقستان؛ اویقی آشار، در بخارا؛ انواع سمبوسه پخته می‌شود. به‌طور کلی پختن غذاهای نوروزی در هر منطقه‌ای که نوروز جشن گرفته می‌شود مرسوم است و هر منطقه‌ای غذاها و شیرینی‌های مخصوص به خود را دارد.
دید و بازدید نوروزی
دید و بازدید عید یا عید دیدنی یکی از سنتهای نوروزی است که در بیشتر کشورهایی که آن را جشن می‌گیرند، متداول است. در برخی از مناطق، یاد کردن از گذشتگان و حاضر شدن بر مزار آنان در نوروز نیز رایج است.
– سیزده بدر یا طبیعت گردی
مردم ایران روز سیزدهم فروردین، به مکانهای طبیعی مانند پارک‌ها، باغ‌ها، جنگل‌ها و ماطق خارج از شهر می‌روند. این مراسم سیزده‌به‌در نام دارد. از کارهای رایج در این جشن، گره زدن سبزه و گفتن دروغ سیزده است. مراسم سیزده‌به‌در در مناطق غربی افغانستان ازجمله شهر هرات نیز برگزار می‌شود. با وجودی که روز سیزدهم فروردین در کشور افغانستان جزو تعطیلات رسمی نیست، اما مردم این مناطق برای گردش در طبیعت، عملاً کسب و کار خود را تعطیل می‌کنند. مردم این منطقه همچنین اولین چهارشنبه سال را نیز با گردش در طبیعت سپری می‌کنند. علاوه بر این، ساکنان کابل در افغانستان، در طول دو هفته اول سال برای گردش به همراه خانواده به مناطقی که در آنها گل ارغوان می‌روید، می‌روند.
یکی دیگر از آیین‌های نوروز که در آسیای میانه و کشور تاجیکستان مرسوم است، مراسم گل‌گردانی و بلبل‌خوانی است. گل گردان‌ها از دره و تپه و دامنهٔ کوهها، گل چیده و اهل دهستان خود را از پایان یافتن زمستان و فرا رسیدن عروس سال و آغاز کشت و کار بهاری و آمدن نوروز مژده می‌دهند.
– جشن جهانی نوروز
در ۷ فروردین ۱۳۸۹ نخستین دورهٔ جشن جهانی نوروز در تهران برگزار شد و این شهر به عنوان «دبیرخانهٔ نوروز» شناخته شد. در این جشن، سران کشورهایی که نوروز را جشن می‌گیرند گردهم می‌آیند و این آیین باستانی را گرامی می‌دارند. هر ساله یکی از این کشورها، میزبان جشن جهانی نوروز است.
این متن دومین مطلب آزمایشی من است که به زودی آن را حذف خواهم کرد.
زکات علم، نشر آن است. هر وبلاگ می تواند پایگاهی برای نشر علم و دانش باشد. بهره برداری علمی از وبلاگ ها نقش بسزایی در تولید محتوای مفید فارسی در اینترنت خواهد داشت. انتشار جزوات و متون درسی، یافته های تحقیقی و مقالات علمی از جمله کاربردهای علمی قابل تصور برای ,بلاگ ها است.
همچنین وبلاگ نویسی یکی از موثرترین شیوه های نوین اطلاع رسانی است و در جهان کم نیستند وبلاگ هایی که با رسانه های رسمی خبری رقابت می کنند. در بعد کسب و کار نیز، روز به روز بر تعداد شرکت هایی که اطلاع رسانی محصولات، خدمات و رویدادهای خود را از طریق بلاگ انجام می دهند افزوده می شود.
ایران بزرگ است
ایران کشور بزرگی است. من پیش از سفر نمی دانستم. وسعت ایران تقریبا 7 برابر بریتانیا و به بزرگی ایالت آلاسکا است. بیشتر مناطق این کشور خشک و بیابانی است از این رو شاید تصور اولیه این باشد که ایران بیابان است اما اصلا چنین نیست و تنوع اقلیمی عجیبی در این کشور وسیع وجود دارد.
در رود کارون که طولانی ترین رودخانه ایران در جنوب غربی این کشور است قایقرانی کردیم و در جاهایی در کوهها تا زانو در برف فرو رفتیم . سفر من از امتداد کارون آغاز شد. کوههای برفی این منطقه بیشتر شبیه کوه های آلپ در خاورمیانه بود.
تنوع قومی و زبانی بسیاری در ایران وجود دارد. تنها نیمی از مردم این کشور زبان فارسی دارند . در ایران هفت اقلیم قومی وجود دارد و ایران بزرگ ترین جمعیت یهودی ساکن را – پس از اسراییل – در خاورمیانه دارد. خلاصه اینکه ایران سرزمینی پر از شگفتی است. 
استقبال گرم
با توجه به تبلیغات و تصوری که از ایران در رسانه های جهان وجود دارد بسیاری براین باورند که ایرانی ها ازگردشگران غربی استقبال نمی کنند، اما بیشتر مردمی که من دیدم به گرمی استقبال کردند و حتی بسیاری از ایرانی ها آمریکایی ها را هم دوست دارند.خوشحالم که این حقیقت را بگویم که تقریبا درصد نگرش منفی ایرانی ها نسبت به مردم غربی صفر است.برخی از ایرانی هایی که من ملاقات کردم با سیاست های دولت های بریتانیا و آمریکا اعلام مخالفت می کردند.
در ایران صحبت های سیاسی کمی حالت تابو به خود گرفته است و به طور کلی ما از این واقعیت آگاه بودیم اما بسیاری از مردم ایران که غالب آنها جوان – 60 درصد جمعیت- هستند ایده هایی بلند پروازانه در ذهن خود داشته و تحصیلکرده اند. جالب است که جوانان ایرانی حتی عاری از بسیاری از تعصباتی هستند که بین بسیاری از جوانان انگلیسی رواج دارد.
مناطق روستایی محافظه کارتر از شهرها
وقتی در شهرهایی مانند تهران و اصفهان باشید شکاف فرهنگی زیادی بین ایران و دیگر نقاط جهان را حس نمی کنید. طبیعت زندگی در این شهرها هم مثل بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا است شلوغی، پر جنب و جوش و تم لیبرال زندگی مردم ساکن در آنها، با این حال در مناطق روستایی ایران محافظه کاری بیشتر از شهرهاست.
تام آلن (همکار فیلمبرداری من) و من با پای پیاده به عمق کوه های زاگرس سفر کردیم و مراقب بودیم و در این منطقه مراقب حساسیت های فرهنگی که وجود دارد بودیم. برای مثال ما مراقب بودیم بدون اجازه از کسی از آنها عکس نگیریم و یا به زنان بومی نزدیک نشده و با آنها صحبت نکنیم چون این کار ممکن بود در برخی مناطق روستایی با اخم و تخم مردم مواجهمان کند.
جالب این است که بدانید در ایران اگر حتی در مواردی این قوانین را نقض کنید و به عنوان یک گردشگر خارجی پای خود را از خطوط قرمز فرهنگی کمی جلوتر بگذارید،نهایت رفتاری که با شما می شود این است که فردی از بومی ها شما را به کناری می کشد و به شما تذکر می دهد . فرهنگ نجیبانه و میهمان نوازی ایرانی ها به قدری است که تقریبا امکان وقوع هر نوع حادثه بدی با خارجی ها را به مرز صفر می رساند.
تعارف
تعارف یکی از قوانین و مقررات سردرگم کننده ومنحصر به فرد ایرانی هاست. تعارف یعنی اینکه مثلا اگر بخواهید چیزی بخرید فروشنده ابتدا به شما خواهد گفت که نمی خواهد پولی دریافت کند و به اصرار می گوید پول نمی گیرد اما نباید شما باور کنید و باید به پرداخت پول اصرار کنید تا پس از دو سه مرتبه اصرار دو طرفه در نهایت فروشنده پول را بگیرد.
این رفتار عجیب در همه جای ایران یک هنجار است . مشکلی که در این زمینه پیش می آید این است که در مواقعی شما در سفر به بسیاری از مناطق روستایی ایران واقعا با افرادی روبرو می شوید که می خواهند بر اساس سنت میهمان نوازی به طور رایگان کالا یا خدماتی (غذا، نوشیدنی؛ محل اقامت و..) را در اختیار شما بگذارند . رفتار شما در این مواقع باید ابتدا بر امتناع باشد و اگر دیدید اصرار زیادی می کند می توانید در نهایت قبول کنید. تشخیص مرزهای بین تعارف و درخواست های واقعی می تواند سرگرمی جالب سفر به ایران باشد اما باید دانست که درک و شناخت این موضوع برای نحوه رفتار و مواجهه با ایرانی ها بسیار مهم است.
جذابیت مردم ایران
مناظر زیبا و تاریخ شگرف و غنی از خصوصیات بارز ایران است اما بزرگترین ویژگی خاص ایران در مردم این کشور است. میهمان نوازی بخشی ذاتی از فرهنگ ایرانی است. من در هیچ کشوری از جهان چنین چیزی را ندیده ام. در طول سفر به ایران هر زمان که راهی را اشتباه می رفتیم و به دردسری می افتادیم یک فرد ایرانی زمان خود را صرف می کرد تا برنامه ما طبق روال خود به پیش رود.
بدترین حادثه ما در جریان سفر به ایران وقتی بود که قایق من در رود کارون واژگون شد و پاروی خود را از دست دادم. این حادثه می توانست پایان فاجعه باری برای سفر من به ایران باشد اما اولین شخصی که در نزدیک ترین شهر دیدیم یک راننده تاکسی بود او بلافاصله همه مسافرانش را پیاده و کسب و کار روزانه خود را تعطیل کرد و ما را سوار کرد تا برای تهیه پارو برویم.
او در نهایت توانست یک پاروی جدید برایم پیدا کند و ما شب را پیروزمندانه به خانه روستایی او رفتیم و میهمان کباب و داستان هایش در آن شب کوهستان بودیم.
